Inspektor ochrony radiologicznej/ ocena narażenia na promieniowanie jonizujące

---

Czym zajmuje się inspektor ochrony radiologicznej?

Inspektor ochrony radiologicznej zajmuje się nadzorem pracowników narażonych na kontakt z promieniowaniem jonizującym wspierając kierownika jednostki organizacyjnej w realizacji jego obowiązków wynikających z prawa atomowego. Zadaniem inspektora jest koordynacja i zaplanowanie prowadzonej działalności w taki sposób aby maksymalnie ograniczyć kontakt pracowników z promieniowaniem jonizującym. Inspektor ochrony radiologicznej jest uprawniony do realizacji wymogów określonych w prawie atomowym i aktach wykonawczych.

Inspektor ochrony radiologicznej – obowiązki

Zgodnie z ustawą z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe, inspektor ochrony radiologicznej nadzoruje przestrzeganie wymagań ochrony radiologicznej przez jednostki organizacyjne wykorzystujące promieniowanie jonizujące. Do obowiązków inspektora ochrony radiologicznej zaliczamy:

• - nadzorowanie, czy jednostka prowadzi działalność zgodnie z instrukcją pracy,
• - nadzorowanie, czy jednostka prowadzi dokumentację dotyczącą bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej,
• - nadzorowanie, czy pracownicy mają kwalifikacje do pracy na danym stanowisku,
• - opracowywanie programu pomiarów dozymetrycznych w środowisku pracy, a także pomiarów i ewidencji indywidualnych dawek,
• - wstępna ocena narażenia na promieniowanie jonizujące na podstawie wyników pomiarów wymienionych w pkt. 4),
• - kontrola sprawności aparatury dozymetrycznej i sygnalizacji ostrzegawczej wraz z nadzorowaniem, czy miejsca pracy ze źródłami promieniowania jonizującego są odpowiednio oznakowane,
• - ustalanie, czy jednostka jest wyposażona w środki ochrony indywidualnej, aparaturę pomiarową, aparaturę dozymetryczną i inne zasoby przeznaczone do ochrony przed promieniowaniem jonizującym,
• - wydawanie opinii w zakresie ochrony przed promieniowaniem jonizującym,
• - współpraca z zakładowymi służbami bhp, pracownikami odpowiedzialnymi za wdrażanie systemu jakości oraz służbami przeciwpożarowymi i ochrony środowiska,
• - wnioskowanie o wstrzymanie prac w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące – jeśli doszło do naruszenia warunków zezwolenia lub wymagań bezpieczeństwa,
• - nadzorowanie postępowania ze źródłami promieniowania, odpadami promieniotwórczymi i materiałami jądrowymi w czasie przekształcania lub zamykania jednostki.

Ocena narażenia na promieniowanie jonizujące

Do zadań inspektora należą m.in. ocena narażenia na promieniowanie jonizujące, szkolenia, pomiary środowiskowe, kontrola szczelności źródła promieniowania, organizacja, kontrola i planowanie miejsca pracy oraz prowadzenie ćwiczeń z zakresu ochrony radiologicznej. Inspektor ochrony radiologicznej jest uprawniony do wykonywania następujących czynności:

• - wnioskowanie o zmianę warunków pracy osób zatrudnionych w jednostce, szczególnie w przypadku niekorzystnych wyników pomiarów,
• - prowadzenie kontroli kwalifikacji pracowników w zakresie bezpieczeństwa jądrowego i ochrony radiologicznej oraz wydawanie opinii w tej sprawie,
• - sprawdzanie przyrządów pomiarowych i urządzeń ochronnych oraz wydawanie opinii w zakresie sprawności i prawidłowego użytkowania sprzętu,
• - wydawanie opinii w zakresie skuteczności stosowanych środków ochrony przed promieniowaniem jonizującym,
• - wnioskowanie o wprowadzenie zmian do instrukcji pracy, jeśli dotychczasowe działania nie przynoszą efektu.

Dlaczego profesjonalna ocena narażenia na promieniowanie jonizujące jest tak ważna?

Inspektor ochrony radiologicznej kieruje wszystkie wnioski i opinie do kierownika jednostki organizacyjnej, w której przeprowadzana jest ocena narażenia na promieniowanie jonizujące. Wsparcie inspektora ochrony radiologicznej jest niezbędne do prawidłowego wdrożenia urządzeń emitujących promieniowanie jonizujące, opracowania procedur, pozyskania zezwoleń czy gospodarowania odpadami promieniotwórczymi. Inspektor ochrony radiologicznej wspiera jednostki działające w branży medycznej, usługowej i przemysłowej, umożliwiając zachowanie najwyższego bezpieczeństwa w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące.

Inspektor ochrony radiologicznej – kiedy jego pomoc jest niezbędna?

Aby pracować jako profesjonalny inspektor ochrony radiologicznej, należy ukończyć odpowiednie szkolenie, studia wyższe na kierunku realizującym program z zakresu dozymetrii i ochrony radiologicznej lub mieć wykształcenie wyższe i co najmniej trzyletni staż pracy w warunkach narażenia. Bez względu na wcześniejsze doświadczenie zawodowe każda osoba chcąca pracować jako inspektor ochrony radiologicznej musi zdać odpowiedni egzamin, bez którego nie może pełnić funkcji inspektora.

Inspektor ochrony radiologicznej zajmuje się wsparciem i kontrolą właściwej organizacji miejsca pracy w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące. Jeśli ryzyko narażenia na promieniowanie jest niemożliwe do wyeliminowania, inspektor ochrony radiologicznej powinien zadbać o to, by w maksymalnym stopniu ograniczyć wpływ promieniowania na człowieka. W tym celu konieczna jest ocena narażenia na promieniowanie jonizujące, które potrafi dokonać wyłącznie wykwalifikowany inspektor ochrony radiologicznej.

Skorzystanie ze wsparcia doświadczonego inspektora ochrony radiologicznej jest niezbędne w branży medycznej i przemysłowej, a także w jednostkach zajmujących się prewencją i reagowaniem na zagrożenia chemiczne, radiacyjne, biologiczne i wybuchowe. W każdym miejscu pracy, w którym wykorzystuje się promieniowanie, niezbędna jest ocena narażenia na promieniowanie jonizujące oraz wprowadzenie stosownych zabezpieczeń i zasad postępowania.